1. بخشی از بهداشت روانی جامعه، در گرو ازدواج درست و بهنگام است.
2. تشویق اسلام به ازدواج، از نظر سنی در آغاز جوانی است و از نظر عقلی، زمان رشد و بلوغ شخصیتی فرد است.
علل افزایش سنازدواج
1. وسواس در انتخاب همسر
دقت
لازم در گزینش همسر مناسب و توجه به ویژگیهای اخلاقی، رفتاری، معنوی و
ظاهری او امری ضروری و سرنوشتساز است. البته این کار نباید از حد متعادل و
سودمند آن، خارج شود و به وسواس در انتخاب همسر مناسب بینجامد. داشتن
معیارهای دست نیافتنی و ناممکن، به دنبال فرد ایدهآل یا همسری رؤیایی
بودن، سختگیریهای بیمورد و نابجا، تردیدها و حساسیتها، احساس ناامنی
کردن و آمادگی نداشتن برای گزینش شریک زندگی، همگی عواملی هستند که ازدواج
را به تأخیر میاندازد. چه بسا با گذر زمان، همین باریک بینیهای
بیاندازه، به شتابزدگی در امر ازدواج بیانجامد.
در حالی که شتابزدگی و
دقت کافی نداشتن در انتخاب همسر نیز پشیمانی و سرزنش دیگران را نیز در پی
خواهد داشت. به هر حال وسواس در هر چه باشد، برای انسان زیانبار است و
در انتخاب همسر، سبب میشود که انتخاب درست صورت نپذیرد.
پیام متن:
1. پرهیز از گرفتار شدن به وسواس و حساسیتهای نابجا در گزینش همسر.
2. جای گزین کردن معیارهای اصولی، آشنایی با فلسفه عالی ازدواج؛ تنها علاج وسواس در انتخاب همسر است.
2. سنگین کردن مخارج ازدواج
تشریفات
غیرضروری ازدواج، رسمهای نادرست و کمرشکن، مهریههای سنگین و سرسامآور و
اسراف کردنهای ویرانگر در مراسم ازدواج سبب شده است که این میثاق الهی،
در نظر جوانان، بسیار دشوار جلوه کند و تشکیل زندگی مشترک، روز به روز
دشوارتر و گاهی برای بسیاری از افراد ناممکن شود. در نتیجه، میانگین سن
ازدواج افزایش مییابد. بدیهی است برای ازدواج به موقع، کاستن از توقعهای
کم اهمیت ضروری است. در این باره نیز بسنده کردن به آنچه در اختیار آدمی
است و پرهیز از زیادهخواهی، کارساز خواهد بود. زیادهروی در مخارج ازدواج،
افزون بر آنکه عاملی برای تأخیر در امر ازدواج است، شخص را از نظر مالی
به شدت بدهکار میسازد و خواه ناخواه، این امر از شیرینی و رضایت ازدواج
میکاهد.
پیام متن:
ازدواج آسان، از عوامل اصلی بهنگام بودن آن است و شخص را به موقع از فواید ازدواج برخوردار میسازد.
3. تغییر شرایط زندگی از سنتی به صنعتی
دگرگونی
در زندگی افراد از جامعه سنتی به جامعه صنعتی همراه با اجبارهای این
تغییر سبب شده است تا در الگوهای رفتاری خانوادهها نیز دگرگونیهای جدّی
روی دهد. در جریان جایگزینی الگوی مصرف، نوع پوشاک، مسکن و بالا رفتن سطح
انتظار افراد، شکل و مفهوم زندگی در همه جنبهها تغییر مییابد. هر چه از
جمعیت روستاها کاسته و بر جمعیت شهرها افزوده میشود، به همان میزان اصول
اخلاقی حاکم بر جامعه سادهپسند و سهلگیر رخت برمیبندد و ازدواجهای
سنتی فراموش میشود. تشکیل زندگی مشترک که در نخستین سالهای جوانی و بنا
بر اصول نظام سنتی، امری معقول به نظر میرسید، در جامعه صنعتی تا سی
سالگی و بیشتر به تأخیر میافتد. فرهنگ شهرنشینی و جامعه صنعتی در کنار
موانعی که بر سر راه ازدواج جوانان میگذارد، ابزار تحریک جنسی را نیز در
دسترس جوان قرار میدهد و بدین گونه بر مشکلات حاصل از تجرد جوانان
میافزاید.
ویل دورانت در این باره مینویسد:
رشد جنسی مانند سابق
زود دست میدهد، ولی رشد اقتصادی دیرتر میرسد. کنترل شهوات که در زندگی
سنتی امری معقول و عملی به نظر میرسید، در جامعه صنعتی کاری دشوار و
غیرطبیعی مینماید. شهوت، ناگزیر سربرآورده و کف نفس مشکل میشود.
حفظ
ارزشهای اسلامی و نگاهداری از سنتهای اجتماعی که بر اثر هجوم خرده
فرهنگهای شرق و غرب در حال فروپاشی و فراموشی هستند، عامل مهمی است در
اینکه خطر دیررس شدن ازدواج از میان برود و راه ازدواج به موقع برای جوان
هموار شود.
پیام متن:
تنها با پایبندی مذهبی و اسلامی، میتوان از
پیآمدهای ناشی از جامعه صنعتی - که از جمله آنها تأخیر در امر ازدواج
است - به سلامت و در امان ماند.
4. کاهش سطح اخلاقی جامعه
بدحجابی،
چشمچرانی، داشتن ارتباط نامشروع دختر و پسر و آزادی به مفهوم غربی و
غیراسلامی آن، امکان لذت جویی و پاسخگویی جنسی را از راه غیرازدواج فراهم
میکند، بهگونهای که احساس نیاز به ازدواج و تأمین مشروع نیازهای عاطفی و
غریزی در جوان، رنگ میبازد و زشتی مجرد بودن کاهش مییابد. در این
شرایط، قداست، پاکی و لزوم تشکیل خانواده از یاد میرود و میانگین سن
ازدواج افزایش مییابد. جوانی که تا دیروز، خارج شدن از دوران تنهایی را
به امید گام نهادن در باغ باشکوه و رشدآفرین ازدواج، افتخار میدانست،
امروزه به داشتن آزادی، تنها به خاطر گریز از مسئولیت سرپرستی خانواده و
محدودیتهای آن شادمان است. این، همان باور اشتباه و ایده خطرناکی است که
خداوند در قرآن درباره آن میفرماید:
بَل یریدُ الانسانُ لِیَفجُر اَمامَه. (قیامت: 5)
انسان همیشه (و تا آخر عمر) میخواهد که مانعی بر سر راه هوسهای نفسانیاش نباشد [و آزادانه پیش برود.]
بنابراین،
برای بهرهمندی جوانان از ثمرههای ازدواج بهنگام، بالا بردن سطح اخلاقی
جامعه و تعدیل در روابط پسر و دختر، مسئلهای ضروری است که باید به عنوان
یک فرهنگ، در بستر جامعه شکل گیرد.
پیام متن:
با افول ارزشهای انسانی، پایبندی به ازدواج کاهش مییابد.
5. شرایط نامناسب اقتصادی
یک
بهانه عمومی برای خودداری از ازدواج، مسئله فقر و نداشتن توان مالی برای
اداره زندگی مشترک است. بسیاری از جوانان به سبب تهیدستی ازدواج نمیکنند
و میپندارند که نخست باید از نظر زندگی مادی کامل باشند تا به ازدواج تن
دهند و همین بینش نادرست، سالهای طولانی، ازدواج آنان را به تأخیر
میاندازد. حال آنکه این گونه اندیشیدن، با اصول اسلام و روح خداپرستی
ناسازگار است. چه بسیار افرادی که پیش از ازدواج تنگدست بودند، ولی در پی
تشکیل خانواده و زندگی مشترک، با توکل بر خداوند متعال و با به کارگیری
همت، اراده و تلاش خود، پایه رشد معنوی و مادی هر چه بیشتر آنان به نیکی
فراهم آمد. خداوند در قرآن کریم، خطاب به اینگونه افراد میفرماید:
... اِن یَکُونُوا فُقَرآ یُغْنِهِمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللّهُ واسِعٌ علیمٌ. (نور: 32)
اگر مرد و زنی فقیرند، خداوند به لطف خود، آنان را بینیاز میسازد؛ چون خداوند به احوال بندگان، آگاه و رحمتش بیکران است.
امام
صادق علیهالسلام با اشاره به این آیه، در نکوهش کسانی که به خاطر ترس از
هزینههای عیالمندی به سراغ ازدواج نمیروند، میفرماید:
هر کس از
ترس تنگدستی ازدواج نکند، نسبت به لطف خدا بدگمان شده است؛ زیرا خداوند
در قرآن میفرماید: اگر آنان فقیر باشند، خداوند از فضل خود بینیازشان
میکند.
در روایت دیگری از آن حضرت نقل است: «الرِّزْقُ مَع النِّساء وَ
الْعِیال؛ روزی، همراه زنان و فرزندان است.» دلیل این امر، این است که
انسان تا مجرد است، احساس مسئولیت کمتری در قبال گسترش معیشت دارد، ولی پس
از ازدواج، شخصیت طفیلی او به خودکفایی و استقلال تبدیل میشود و برای حفظ
آبرو، همه توان و تلاش خود را به کار میگیرد تا هر چه زودتر بر فقر
پیروز شود. بنابراین، رفع مشکلات اقتصادی، در گرو همت همگانی، حذف
هزینههای اضافی، ساده زیستی و توجه کردن به معنویات است.
پیام متن:
1. ازدواج نکردن به جهت شرایط نامناسب اقتصادی، ناامیدی از رحمت خداوند و بدگمانی به اوست.
2. رفع مشکلات مالی در نتیجهی حرکت همگانی و توجه به معنویات است.
انجمن علمی مددکاری اجتماعی دانشگاه آزاد خمینی شهر 
خودخواهي
چند نکته ی لازم در تربیت کودکان
چه ازدواج کرده باشید، چه نکرده باشید، باید این را بخوانید!